Look Up

Een allesverwoestende komeet stormt op de aarde af en zal binnen zeven maanden al het leven op onze planeet vernietigen. Deze diepzwarte realiteit staat centraal in de komische rampenfilm ‘Don’t Look Up’ die op eerste Kerstdag op Netflix verscheen. De film is zo absurdistisch dat filmcritici tot verschillende beoordelingen komen. Wat het verhaal zo bizar maakt is dat de ontdekkers van deze wereldvernietigende komeet totaal niet serieus worden genomen. Wanneer de twee astronomen de noodklok luiden worden ze uitgenodigd op het Witte Huis en zijn ze te gast in een van de populaire talkshows. Hoe ze ook hun best doen om het letterlijk verpletterende nieuws te verwoorden, het krijgt niet de aandacht die het verdient. Iedereen is druk met en vol van zijn eigen kortzichtige belang. Als de president, een parodie op Donald Trump, uiteindelijk inziet dat een plan om deze komeet te vernietigen wel eens een verkiezingswinst zou kunnen opleveren, wordt het grootscheepse reddingsplan alsnog om zeep geholpen door een megalomane ondernemer (Steve Jobs, Elon Musk?) die in de komeet een goudmijn aan kostbare mineralen ziet.

Het eigenbelang, populisme, entertainmentgehalte en korte termijn denken vieren hoogtij.

De Duitse filosoof Schopnauer schreef ooit: “humor is achter scherts verscholen ernst.” Die waarheid is zeker van toepassing op deze film. Hoewel sommige humoristische scenes grenzen aan waanzin raken ze dichter aan de realiteit dan je zou wensen. De film is een twee uur durende spiegel waarin we de doorgeschoten dwaasheid zien van ons Westerse, kapitalistische, liberale en materialistische systeem. Het eigenbelang, populisme, entertainmentgehalte en korte termijn denken vieren hoogtij. Herkenbaar toch? Zap anders eens langs de dagelijkse talkshows en showbizz programma’s en verbaas je over de (v)luchtigheid en geringe diepgang.    

Deze blog verschijnt op 6 januari. Vanouds een feestdag waarop wordt herdacht dat er ooit drie wijzen (magiërs) uit het Oosten zijn geweest die ook een bijzonder kosmisch fenomeen waarnamen. Deze astronomen avant la lettre zagen een uitzonderlijke ster die zij niet interpreteerden als een verwoestende catastrofe maar wel als een gebeurtenis met grote impact. Hun verlangen naar de waarheid achter dit hemelse bericht was groot genoeg om risicovol op reis te gaan. Met hun kostbare bezittingen reisden ze ’s nachts met de wonderlijke ster(ren) als hun Google Maps. Dicht in de buurt van de eindbestemming meldden zij zich met hun ontdekking bij de toenmalige machtssystemen. Die waren niet op de hoogte en raakten ernstig in verwarring. Na gedegen onderzoek viert ook in deze situatie het eigenbelang hoogtij. De zittende machthebber peinst er niet over zijn positie ooit op te geven. Hij verzoekt de wijzen hem te informeren mochten ze achter de wonderlijke waarheid komen. Schijnheilig liegt hij hen voor dat hij graag eer gaat bewijzen aan deze unieke ontdekking. Het tegendeel blijkt. Als de drie oosterlingen, na hun indrukwekkende vondst, met stille trom vertrekken, wordt hij woest en begint een nietsontziende kruistocht tegen de ongemakkelijke waarheid. Zijn positie mag niet bedreigd worden.

Verbreed je blikveld eens. Durf omhoog te kijken. Look Up!

Verbijsterend hoe we als mens vast kunnen zitten aan onze positie, levensstijl, bezittingen en mogelijkheden. Als zwaar verslaafde benevelden durven we maar een beperkte visie op het leven te hebben. Alles wat maar enigszins bedreigend voelt voor ons opgebouwde egootje redeneren we luchtig weg in de hoop dat het er dan ook niet meer is.

Voor dit nieuwe jaar wensen we je toe dat je de moed krijgt om iets verder te kijken dan je tot nu toe deed. Verbreed je blikveld eens. Durf omhoog te kijken. Look Up! Misschien word je in die onmetelijkheid wel door iets getroffen in je ziel. Hopelijk geen allesvernietigende komeet, maar een allesveranderende Waarheid. Het zou je zomaar rijker kunnen maken dan je nu denkt te zijn.    

Over de auteur

Arie de Rover (1961) is trainer en counselor.